Zajmujesz się pisaniem zawodowo lub planujesz to zrobić? Zastanawiasz się, jak sprawić, aby odbiorcy pokochali Twoje teksty? Bez różnicy, czy rozpoczynasz przygodę z copywritingiem, dziennikarstwem lub po prostu – chciałbyś zaistnieć ze swoją twórczością w sieci – z tego wpisu dowiesz się, jak napisać dobry artykuł.
Jak napisać artykuł
Artykuł (z łac. articulus) – to nazwa wypowiedzi pisemnej w medium drukowanym lub elektronicznym. Artykuły przybierają najczęściej postać notatki informacyjnej albo krótkiego eseju.
Służą do przekazywania wiadomości, wiedzy lub rozrywki. Są też ważnym elementem debaty publicznej (publicystyki).
Articulus (łac.) można przetłumaczyć jako „część” lub „fragment”. Termin ten, w odniesieniu do aktywności pisarskiej, funkcjonuje od 1712 r. Articulus należy rozumieć jako element większej pracy, który jest jednak niezależny od pozostałej części i dotyczy indywidualnego tematu.
Z czego składa się artykuł
Artykuł (teoretycznie) jest bardzo luźną formą literacką. W podręcznikach przeczytasz, że taki tekst powinien składać się z następujących po sobie: tytułu, wstępu, rozwinięcia i zakończenia.
Taka kompozycja prawdopodobnie wystarczy, żeby zaliczyć sprawdzian z języka polskiego – jednak gdy myślisz o pisaniu poważniej – to zdecydowanie za mało.
Musisz mieć świadomość, że w praktyce wykształcono szereg reguł, od których przestrzegania zależy, czy Twój artykuł zostanie uznany za „dobry”.
Schemat dobrych artykułów wygląda następująco:
Jesteś trochę zaskoczony? 😉
Za chwilę dowiesz się dokładnie, skąd wynika to całe zamieszanie.
Przykład artykułu
Jednak w pierwszej kolejności przyjrzyjmy się przykładowi poprawnej kompozycji krótkiego artykułu internetowego. Do graficznego wyodrębnienia poszczególnych elementów tekstu wykorzystamy śródtytuły:
Co jest najważniejsze w artykułach (tytuł)
Zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego część artykułów wzbudza powszechny podziw, a część zostaje kompletnie zignorowana? Chciałbyś dotrzeć ze swoją twórczością do szerszego grona czytelników? Z tego tekstu dowiesz się, co jest najważniejsze w artykułach. (lead)
Najważniejszy element artykułu (śródtytuł)
Najważniejszym elementem artykułu jest prawidłowa kompozycja. To efekt nawyków czytelniczych w mediach publikujących artykuły. Większość odbiorców, przed rozpoczęciem właściwego czytania, pobieżnie „skanuje” tekst i ocenia, czy jego zawartość odpowiada ich potrzebom. Jeżeli popełnisz rażące błędy kompozycyjne – czytelnik wybierze inny tekst. (zakończenie)
Dlaczego niektóre artykuły to porażka (śródtytuł)
Wielu autorów zastanawia się, dlaczego nikt nie czyta ich artykułów. Niektórzy uważają, że źródłem niepowodzeń jest brak talentu lub źle dobrana tematyka tekstu. Prawda jest zupełnie inna. (wstęp)
Przyczyny niepowodzenia artykułu (śródtytuł)
Jakob Nielsen przeprowadzili w latach 90. szereg badań, z których wynika, że 80% czytelników prasy przed przystąpieniem do czytania dokonuje oceny elementów kompozycyjnych artykułu. Większość z nich podejmuje decyzję o zapoznaniu się z dalszą treścią na podstawie tytułu, pierwszych kilku zdań tekstu oraz nagłówków. Nielsen wskazuje, że zła konstrukcja tych obszarów to podstawowa przyczyna niepowodzenia artykułu. (rozwinięcie)
👉 Opanuj Potęgę Słów | Kurs Copywritingu Od Podstaw | Certyfikat
Elementy artykułu
Powyższy sposób kompozycji to wynik nieustannej walki autorów o uwagę czytelnika.
Dokładnie tak! Media publikujące artykuły „czyta się” szybko i nieuważnie. Jeżeli w ogóle możemy uznać, że się je „czyta”. Odpowiednim określeniem byłoby raczej „przegląda się”. Taki już jest ich charakter.
Nie wiem, czy regularnie zdarza Ci się zapoznanie z pełną treścią strony internetowej lub gazety. Mi na pewno nie. I przytłaczającej większości odbiorców też. Pamiętaj o tym w trakcie komponowania swoich tekstów.
1) Tytuł artykułu
Zacznijmy od tytułu. Wiesz już, że artykuł, ze swojej definicji, jest częścią większej pracy (np. gazety, magazynu, strony internetowej). W tej sytuacji tytuł stanowi strategiczne miejsce, od którego zależy powodzenie Twojego utworu.
Niemal każdy czytelnik ocenia tematykę artykułu przede wszystkim na podstawie tytułu. Jeżeli nie dowie się, czego dotyczy ten konkretny „fragment” pracy, nie będzie miał żadnych powodów, aby poświęcić mu nieco swojego czasu. Po prostu – przejdzie do następnej strony lub kliknie w inny link.
Istnieje mnóstwo skutecznych technik kompozycji tytułu. Wybór prawidłowej z nich zależy przede wszystkim od medium, w którym planujesz działać. Inaczej tworzy się tytuł artykułu naukowego, inaczej informacyjnego, a jeszcze inaczej tytuł artykułu na internetowy serwis plotkarski.
Ogólna reguła jest natomiast dosyć prosta – musisz w kilku słowach (najlepiej od 3 do 7) określić tematykę tekstu i zdobyć zainteresowanie odbiorcy.
2) Lead artykułu
Jednak szybko przekonasz się, że sam tytuł nie wystarczy, aby Twój odbiorca zdecydował się na przeczytanie tekstu. Tytuł to tylko pierwszy element, który przyciąga jego zainteresowanie. Dlatego potrzebujesz leadu.
Termin „lead” bywa czasami dosłownie tłumaczony jako „wstęp”. To poważny błąd. Kilka pierwszych zdań artykułu to jeszcze nie miejsce na przygotowanie czytelnika do zrozumienia dalszej zawartości lub nakreślenia problemu (co jest charakterystyczne właśnie dla wstępu).
Pamiętaj, że na tę chwilę dysponujemy tylko luźnym zainteresowaniem odbiorcy. Nasz czytelnik jeszcze nie zdecydował, czy chce przeczytać nasz artykuł.
Lead należy tłumaczyć bardziej jako „wiodący” lub „prowadzący”. To pierwsze kilka zdań artykułu, które wyjaśnią czytelnikowi, o czym jest Twój tekst oraz jaką korzyść odniesie w wyniku dalszego zapoznawania się z treścią. Gdy tworzysz artykuł SEO – tytuł oraz lead to wspaniałe miejsce na umieszczenie słów kluczowych.
3) Wstęp Zakończenie artykułu
Zgadza się! „Właściwą” treść artykułu zaczynamy od zakończenia! Taka kompozycja może się wydać dosyć przewrotna, ale ma swoje głębokie uzasadnienie. Zgodnie z logiką – w tym miejscu należałoby przecież umieścić wstęp, w którym przedstawimy czytelnikowi ogólny zarys omawianego zagadnienia.
Jednak w przytłaczającej większości artykułów (może z wyjątkiem tych o charakterze naukowym lub edukacyjnym) jest to zbędne. Czytelnik, który nie potrzebuje wstępu i tak pewnie go ominie… albo znudzi się i przejdzie do następnej strony lub kliknie w inny link.
Dlatego, jeśli to tylko możliwe, błyskawicznie przejdź do sedna sprawy. Bezpośrednio po leadzie umieść najbardziej soczyste elementy swojego tekstu. Szybko przekonasz się, że to niesamowicie skuteczny sposób pozyskiwania uwagi odbiorców.
Zwróć uwagę na kompozycję tego artykułu:
Popularne serwisy z newsami (np. onet.pl), doprowadzają tę zasadę niemal do absurdu – bezpośrednio po leadzie znajdziesz wypunktowaną listę z najważniejszymi zagadnieniami artykułu. Jeżeli nie chcesz, nie „musisz” czytać reszty. I tak dowiedziałeś się, przynajmniej pobieżnie, o co chodzi.
Pamiętaj, że to dość skrajny przykład. Taka kompozycja nie sprawdzi się w każdym wypadku. Więcej na temat zarządzania informacją wewnątrz tekstu przeczytasz we wpisie o zasadzie odwróconej piramidy.
4) Wstęp artykułu
Może się też zdarzyć, że po zapoznaniu się z tytułem oraz leadem temat artykułu faktycznie Cię zainteresuje i zechcesz go zgłębić. Dlatego autorzy, w dalszej części utworu, przechodzą do bardziej klasycznego układu.
Na tym etapie warto jednak zastanowić się, czy wstęp jest w ogóle konieczny. Musisz wykorzystać swoją intuicję. Gdy Twój artykuł tłumaczy dość skomplikowane zagadnienie naukowe – raczej warto to zrobić. W odniesieniu do przykładu z onetu – tłumaczenie czytelnikom, kim jest ojciec Rydzyk i czym się zajmuje – byłoby pozbawione sensu.
Tak czy inaczej – gdy uznasz to za słuszne, możesz w ogóle zrezygnować ze wstępu.
5) Rozwinięcie artykułu
Rozwinięcie w artykułach jest natomiast obligatoryjne. Wykorzystuje się je przede wszystkim do budowania wiarygodności. Na pewno zdajesz sobie sprawę, że przetrwanie mediów, które publikują artykuły, zależy przede wszystkim od liczby czytelników (zakupionych egzemplarzy, odsłon, kliknięć itd.). Dlatego ich właściciele częściej stawiają na ilość, niż na jakość.
Jako odbiorcy tych mediów, jesteśmy przyzwyczajeni do krytycznego spojrzenia na ich zawartość (a przynajmniej powinniśmy być). W końcu wielokrotnie spotkaliśmy się z sytuacją, w której autor podawał nieprawdziwe lub niepełne informacje (np. w celu wywołania skandalu, oburzenia lub tak popularnej w ostatnich tygodniach paniki).
Dlatego warto wykorzystać tu konkretne dane, przykłady badań lub wypowiedzi ekspertów, które będą wspierały tezę Twojego artykułu. Naturalnie – emocje też są ważne i nie powinieneś kompletnie z nich rezygnować. Bez nich Twój utwór zacznie przypominać nudną notatkę urzędową. Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o wykorzystaniu emocji do tworzenia angażującej treści tekstowej, zajrzyj do wpisu jak napisać opowiadanie.
Cechy dobrego artykułu
Każdy artykuł powinien być przejrzysty kompozycyjnie oraz zawierać logiczny wywód (argumentację) lub opis sytuacji i wydarzeń.
Przejrzystość kompozycyjną osiągniesz poprzez graficzne wyodrębnienie poszczególnych elementów tekstu z wykorzystaniem akapitów i śródtytułów (patrz. przykład powyżej).
Logiczny wywód lub opis sytuacji opiera się na udzieleniu odpowiedzi na zestaw 7 podstawowych pytań:
- Kto?
- Kiedy?
- Gdzie?
- Co?
- Czym?
- Jak?
- Dlaczego?
Dotyczy to przede wszystkim treści informacyjnych. Pozostałe odmiany artykułów korzystają z tej listy w ograniczonym zakresie (np. artykuł na serwisie plotkarskim – „kto, kiedy, gdzie, co”, artykuł naukowy – „co, dlaczego” itd.).
Zastanawiasz się, jak wykorzystać umiejętności pisarskie do rozwoju biznesu? Sprawdź, jak napisać ofertę handlową.
Nauka pisania artykułów
Jak widzisz – pisanie dobrych artykułów wcale nie jest proste. Wymaga sporej wiedzy oraz doświadczenia. Każdy profesjonalny dziennikarz oraz copywriter zdaje sobie z tego sprawę. Jeżeli do tej pory wydawało Ci się, że twórcy siadają przed kartką lub klawiaturą i bez większego wysiłku piszą to, co podpowie im wyobraźnia – mam nadzieję, że zmienisz zdanie.
Dobre artykuły dużo częściej są wynikiem ciężkiej pracy, niż wykorzystania „magicznych” tricków lub talentu. Mnóstwo przydatnych informacji oraz porad pisarskich znajdziesz też we wpisach jak napisać książkę oraz kreatywne pisanie.
Ostatecznie istnieją tylko dwa sposoby na skuteczną naukę pisania. Tworzenie własnej treści, oraz zapoznawanie się z twórczością innych autorów. Im więcej artykułów napiszesz i przeczytasz, tym łatwiej będzie Ci to przychodziło.
Pamiętaj – tekst napisany bez wysiłku czyta się bez przyjemności.