Ernest Hemingway zwykł radzić: „pisz po pijaku, poprawiaj na trzeźwo”. Cóż tak istotnego ma miejsce na etapie redagowania tekstu, że wskazana jest abstynencja i trzeźwość umysłu? Na czym polega proces redagowania tekstu i co zrobić, aby błyskawicznie poprawić jakość słowa pisanego? Dowiesz się z tego artykułu.
Na czym polega redagowanie tekstu
Napisałeś swój tekst? Gratulacje!
Ale to jeszcze nie koniec Twojej pracy.
Tak naprawdę to dopiero początek 😎
Jeżeli po zakończeniu pisania spoglądasz na swoje dzieło i widzisz coś, co zamiast zgrabnego utworu przypomina śniadanie Twojego psa – głowa do góry. Większość pisarzy ma dokładnie tak samo. Na pierwszym etapie pracy puszczają wodze kreatywności, a dopiero później zastanawiają się, jak dostosować efekt tej „burzy mózgów” do potrzeb swoich odbiorców. Czyli – redagują.
Redagowanie tekstu polega przede wszystkim na sprawdzaniu (oraz ewentualnym poprawianiu) treści zawartej w tekście pod kątem stylistycznym, gramatycznym czy też merytorycznym. Zabieg ten wykonuje się w celu zwiększenia jakości tekstu. Poza działaniami prowadzącymi do wyeliminowania potencjalnych błędów, znajdujących się w tekście, redagowanie obejmuje także takie czynności jak:
- uporządkowanie struktury tekstu,
- sprawdzenie i ewentualne poprawienie wszelkiego rodzaju nieścisłości logicznych obecnych w tekście,
- weryfikacja tekstu pod względem zgodności zawartych w nim informacji do przytoczonych w bibliografii źródeł.
Redagowanie tekstu to również istotny fragment pracy każdego copywritera. Na tym etapie wypada bowiem sprawdzić, czy napisane teksty pokrywają się z wytycznymi zleceniodawców, jak również, czy zostały w odpowiedni sposób zoptymalizowane pod kątem pozycjonowania (np. zawierają wskazane słowa kluczowe).
Cele redagowania tekstu
Podstawowy cel redagowania tekstu jest dość oczywisty. Tekst czytelnie sformatowany i pozbawiony błędów to najlepszy dowód na to, że twórcy zależy na odbiorcy. Że włożył chociaż minimum wysiłku w to, aby ułatwić mu odbiór treści.
Z resztą – jako czytelnicy jesteśmy przyzwyczajeni do pewnego „poziomu”. Jeżeli analizowany utwór będzie znacząco od niego odbiegał, uznamy go po prostu za niepoważny.
Tekst źle zredagowany odrzuci odbiorcę i zniechęci go do czytania – bez względu na zawarte w nim informacje.
Cele redagowania tekstów internetowych
Osoby, które zawodowo zajmują się redagowaniem tekstów w ostatnim czasie na pewno nie mogą narzekać na brak zleceń. Przede wszystkim dlatego, że tradycyjne miejsca pracy redaktorów (tj. gazety, wydawnictwa) – coraz częściej zastępuje internet.
To żadna tajemnica, że mnóstwo elementów naszego życia ulega cyfryzacji. A sieć, wbrew temu co możesz zobaczyć na Youtubie lub TikToku, to medium oparte o wykorzystanie tekstu.
Wszystkie internetowe produkty oraz usługi wymagają opisów. I to nie byle jakich.
1. Świadectwo profesjonalizmu
Właściciele cyfrowych biznesów przywiązują coraz większą wagę do ich jakości. To przede wszystkim sposób na wyróżnienie się spośród konkurencji. Wysoka jakość treści tekstowych to jeden z pierwszych dowodów profesjonalizmu, który mogą zaprezentować potencjalnemu klientowi.
2. Wzrost pozycji tekstu w wynikach wyszukiwania
Nie bez znaczenia są również wymagania internetowych wyszukiwarek. Teksty wysokiej jakości (np. podzielone na czytelne akapity, pozbawione poważnych błędów) pomagają stronie znaleźć się wysoko w rankingu wyszukań, a co za tym idzie – dotrzeć do szerszego grona użytkowników.
3. Poprawa poziomu konwersji
Klient, który trafi na stronę zawierająca nieczytelną ścianę tekstu z dużym prawdopodobieństwem szybko z niej ucieknie. Odpowiednia redakcja tekstu (np. krótkie akapity, pomagające zapoznawać się z treścią na urządzeniu mobilnym) – zmniejsza współczynnik odrzuceń strony i pomaga poprawić poziom konwersji.
👉 Opanuj Potęgę Słów | Kurs Copywritingu Od Podstaw | Certyfikat
Zasady redagowania tekstu
W pierwszej kolejności warto wymienić tu kilka istotnych zasad, które pomogą Ci w poprawnej edycji treści.
1. Zwracaj uwagę na medium publikacji
W klasycznych publikacjach drukowanych można spotkać się ze wskazaniem, aby pod względem merytorycznym tekst opisywał wybrane zagadnienie od ogółu do szczegółu. Ma to zastosowanie np. w pracach naukowych. To oczywiste, że w tym wypadku nie możemy od razu zarzucić swojego odbiorcy skomplikowanymi zagadnieniami, których z dużym prawdopodobieństwem nie zrozumie.
Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku tekstów internetowych. Tutaj najczęściej stosujemy konstrukcję, która jak najszybciej zapewnia czytelnikowi najważniejsze informacje, a ewentualnie później uzupełnia je informacjami bardziej ogólnymi. Ten sposób redakcji równie często wykorzystuje się w nowoczesnym dziennikarstwie. Więcej na ten temat dowiesz się z artykułu o zasadzie odwróconej piramidy.
Jeszcze inaczej wygląda sprawa w przypadku krótkich materiałów – na przykład tekstów reklamowych lub wpisów w social media. Tutaj mamy najczęściej do czynienia z szeregiem odgórnie narzuconych zasad (na przykład maksymalnej długości, wyrażonej w liczbie wykorzystanych znaków ze spacją), do których musimy się dostosować.
Podczas redagowania tekstu w pierwszej kolejności zastanów się nad miejscem jego planowanej publikacji. Pomyśl, co możesz zrobić, aby Twój utwór jak najskuteczniej wykonał tam swoje zadanie.
2. Zwracaj uwagę na cel tekstu
Następnie należy określić, czy przygotowany tekst jest zgodny z wyznaczonymi celami, to znaczy – czy jest odpowiednio długi, czy posiada poprawną strukturę, czy wszystkie zadane pozycje zostały w odpowiedni sposób opisane, jak również, czy zostały dodane wszystkie ewentualne linkowania bądź źródła.
Trzeba też sprawdzić tu wszelkiego rodzaju informacje zawarte w tekście, jak również ich wiarygodność. Jeżeli tekst przejdzie również w tym momencie kontrolę pozytywnie, można przejść do dalszych prac.
Jeżeli na tym etapie występują różnego rodzaju niejasności, związane ze strukturą tekstu lub logiką przekazu, należy to skomentować, aby autor, który otrzyma tekst do poprawy, wiedział gdzie popełnił błąd.
3. Zwracaj uwagę na brzmienie tekstu
Amerykański pisarz i scenarzysta Elmore Leonard zwykł mawiać, że:
„Jeżeli mój tekst brzmi jak tekst, przepisuję go.”
Pamiętaj o tym w trakcie swojej pracy redakcyjnej. Każdy tekst ma swoją rytmikę i brzmienie. Pierwszym krokiem do poprawy brzmienia tekstu jest przeczytanie go na głos.
Uwierz mi, to nie wstyd! 😀
Z resztą – większość Twoich odbiorców podświadomie powtarza w myślach przeczytane słowa.
Umiejętność nadawania tekstowi ciekawej rytmiki i brzmienia to prawdziwa sztuka. Ta umiejętność pozwala nam odróżnić dobrych redaktorów od tych przeciętnych.
4. Zwracaj uwagę na unikalność tekstu
Jeżeli poważnie myślisz o pracy redakcyjnej – prędzej czy późnej trafisz też na tekst, którego oryginalność wzbudzi Twoje zastrzeżenia. Wielu autorów stara się iść na skróty. Szczególnie w dobie internetowych botów, mieszarek i algorytmów, które automatycznie pobierają fragmenty artykułów i tworzą z nich nowy tekst.
Zaś posługiwanie się nieoryginalnym tekstem to ogromne niebezpieczeństwo – i nie mam tu na myśli wyłącznie konsekwencji prawnych, które mogą spotkać nas ze strony prawdziwych autorów. Większość poważnych serwisów internetowych (np. wyszukiwarka Google) ma wbudowane jakiegoś rodzaju rozwiązanie antyplagiatowe. Strony zawierające skopiowane teksty są uznawane za spam i pojawiają się najróżniejsze problemy z ich prawidłowym wyświetlaniem.
Do takiego „plagiatu” może nawet dość w sposób nieświadomy. To regularny problem właścicieli sklepów internetowych, którzy decydują się na przepisanie opisów produktów ze strony producenta. Następnie Google uznaje ich strony za podejrzane i nie chce kierować tam ruchu. Więcej na ten temat możesz przeczytać w artykule jak napisać dobry opis produktu.
Jak sprawdzić, czy tekst jest unikalny?
Mówiąc o ogólnym sprawdzeniu treści, pierwszym krokiem powinno być przepuszczenie tekstu przez system antyplagiatowy.
Przy poważniejszych projektach jest to warunek konieczny. Jeżeli treść nie przejdzie przez antyplagiat, dalsze sprawdzanie mija się z celem.
Dobrym pomysłem jest też wklejenie poszczególnych fragmentów do wyszukiwarki internetowej.
Ta prosta czynność również powinna wykazać, czy dana treść jest unikalna czy też nie.
5. Zwracaj uwagę na ogólną jakość tekstu
No dobra – nadszedł czas na to, czego pewnie spodziewałeś się od samego początku. Ortografia i gramatyka.
To wcale nie przypadek, że tymi elementami zajmiemy się na końcu. Jeżeli tekst jest niedopasowany do medium publikacji, nie spełnia swoich celów, źle brzmi, a może nawet jest plagiatem – nie warto tracić czasu na przecinki 🙂
Na tym etapie zwracamy uwagę na wszelkie błędy językowe. Od tych najbardziej oczywistych (jak złe rozmieszczenie znaków przystankowych), do tych nieco bardziej skomplikowanych (jak charakterystyczne dla wielu copywriterów powtórzenia). W końcu większość copywriterów otrzymuje wynagrodzenie na podstawie znaków ze spacją zawartych w tekście. To ogromna pokusa, gdyż w interesie twórcy jest to, aby tekst był jak najdłuższy.
Natomiast w interesie czytelnika jest to, aby utwór był jak najbardziej spójny i konkretny. Jako redaktor musisz dbać przede wszystkim o interes odbiorcy.
Redagowanie tekstu porady i wskazówki
Jeżeli myślisz o zawodowym redagowaniu tekstów – nie skacz od razu na głęboką wodę. Na początku postaraj się zrealizować kilka mniejszych zleceń – w grę mogą wchodzić np. krótkie teksty SEO lub artykuły.
Podejmowanie się redagowania e-booków, poradników, prac dyplomowych lub książek, może na początku stanowić zbyt duże wyzwanie.
Dlaczego?
Bo dobra znajomość języka polskiego to za mało.
Powinieneś również wychwytywać błędy merytoryczne, złe wykorzystanie źródeł oraz wszystkie problemy na gruncie realizacji celu utworu.
Jeżeli o mnie chodzi – nigdy nie podejmuję się redagowania tekstu w kategorii, w której sam nigdy nic nie napisałem. Podobnie jest z tematami, na których kompletnie się nie znam.
Jak wygląda praca przy redagowaniu tekstu
Jeżeli myślisz o pracy redakcyjnej z tekstami, istnieją na to dwa podstawowe sposoby.
Pierwszy z nich, tradycyjny, polega na podjęciu etatu w wybranej instytucji, zajmującej się publikowaniem treści tekstowych. Mowa tu przede wszystkim o klasycznych wydawnictwach i papierowej prasie.
W przypadku treści internetowych (np. portali newsowych), etatowe stanowisko redaktora spotyka się coraz rzadziej. Dzieje się tak z uwagi na tempo publikacji, które uniemożliwia ich dokładne sprawdzenie.
Ponadto w grę wchodzą oszczędności. Poprawienie błędów w publikacji internetowej jest możliwe w każdej chwili i można to zrobić dopiero w momencie, w którym poziom tekstu zacznie mocno przeszkadzać odbiorcom, czemu dadzą wyraz np. w komentarzach pod artykułem.
Sprawę pojedynczego artykułu, który generuje problemy może z powodzeniem załatwić np. bardziej doświadczony kolega. Zatem właściciele portali wolą przeznaczyć środki na zatrudnienie kolejnego twórcy i zwiększenie tempa publikacji, niż na etat redaktora.
Drugi sposób to freelancing – czyli realizowanie zleceń dla kilku podmiotów równocześnie. Zlecenia z obszaru redagowania tekstów można znaleźć na portalach:
Czasami warto też zajrzeć na klasyczne portale z ogłoszeniami o pracę, jak chociażby: https://www.pracuj.pl/.
Dla wielu copywriterów zlecenia polegające na redagowaniu tekstów mogą wydawać się kusząco łatwe i przyjemne.
Przede wszystkim z uwagi na to, że w procesie redakcyjnym nie musimy wykazywać się aż taką kreatywnością, jak przy tworzeniu utworu od podstaw.
Tak czy inaczej, redagowanie tekstów innych autorów to świetny sposób na rozwój własnego warsztatu i odskocznia dla wszystkich twórców, którzy odczuwają problem z brakiem weny do pisania.
Czy warto zostać redaktorem
Trudno udzielić tu innej odpowiedzi niż – to zależy.
W pracy redaktora najlepiej odnajdą się osoby, które posiadają już pewne doświadczenie w tworzeniu tekstów. Jeżeli dopiero zaczynasz swoją przygodę z zawodowym pisaniem – radziłbym Ci najpierw zrealizować co najmniej kilka zleceń jako copywriter.
Co do wynagrodzenia – nie odbiega ono znacząco od wynagrodzenia innych osób, które zajmują się tworzeniem treści. Etat redaktora w mniejszym mieście jest najczęściej wynagradzany w przedziale od 4000 do 6000 zł brutto. W przypadku większych miast należy dodać do tego około 1000 zł.
Wynagrodzenie freelancera jest niesamowicie trudne do oszacowania, bo wszystko zależy od tego, które zlecenia zdecydujesz się realizować oraz jak dużo czasu zamierzasz poświęcić pracy. Jednak w większości przypadków nie należy spodziewać kwot dużo większych, niż na etacie.
Chociaż bez wątpienia nie jest to sposób na zbudowanie fortuny – doświadczenia z pracy redakcyjnej pomogą Ci jeżeli pracujesz jako copywriter, prowadzisz własnego bloga, portal internetowy, albo w jakikolwiek inny sposób prowadzisz komunikację tekstową ze swoimi klientami.